Beton materiałem dla zrównoważonego budownictwa

Zrównoważony rozwój oznacza utrzymanie trwałej równowagi między trzema zasadniczymi obszarami: wzrostem gospodarczym, dbałością o środowisko oraz jakością życia.

Drogi, mosty, tunele, oczyszczalnie ścieków, elektrownie, domy, szkoły, szpitale, biura oraz innego rodzaju obiekty — to wszystko niezbędne konstrukcje, jakie wznosi się każdego dnia, i jakie nadal będzie się wznosiło w możliwej do przewidzenia przyszłości. Jednakże wznoszenie oraz utrzymanie tych konstrukcji nie pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne. W istocie na środowisko oddziałuje każdy materiał budowlany.

To klasyczny dylemat między aspektami społecznymi i gospodarczymi — takimi jak zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych, związanych z mobilnością, zapotrzebowania na prąd i wodę — a ekologicznymi: wykorzystaniem surowców, wpływem na środowisko naturalne, klimat, różnorodność biologiczną, itp.

”Zrównoważone budownictwo wymaga projektów zapewniających swoistą równowagę, tzn. obiektów przenoszących w projektowanym czasie użytkowania określone obciążenia, bez awarii, utraty bezpieczeństwa, czy ograniczenia funkcjonalności. Chodzi również o to, by żyć w taki sposób, który nie uszczupla zasobów naturalnych, a w dłuższej perspektywie nie szkodzi ekosystemom i klimatowi. Innymi słowy, zrównoważone budownictwo to coś więcej, niż tylko kwestie wytrzymałości materiałów i trwałości konstrukcji — choć zarówno z gospodarczego, jak i ekologicznego punktu widzenia zapewne korzystniej jest inwestować w takie budynki, które będą służyć długimi latami, niż je burzyć i zastępować nowymi w krótkich odstępach czasu..” 

Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC (Polish Green Building Council) 

Zawsze będzie potrzeba budowania…

Zapotrzebowanie na nowe mieszkania i infrastrukturę jest znaczne, nie tylko w skali globalnej ale także w Polsce.

Jednym ze wskaźników, który najlepiej oddaje stopień zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w danym kraju jest liczba mieszkań przypadająca na 1 tyś. mieszkańców. Wg dostępnych danych, w 2020 roku dla Polski wskaźnik ten osiągnął wartość 393, plasując nas daleko od czołówki europejskiej, z Portugalią na miejscu pierwszym i wskaźnikiem wynoszącym niemalże 582. W przyjętym przez polski rząd w 2016 r. Narodowym Programie Mieszkaniowym zapisano, że do roku 2030 wskaźnik ten ma osiągnąć poziom 435, czyli tyle ile wynosiła średnia w Unii Europejskiej.

Równie ambitnie przedstawia się program inwestycji w zakresie infrastruktury drogowej i kolejowej w perspektywie najbliższych lat. Wśród znaczących projektów warto wymienić: rządowy program budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030 (PB100), rozbudowę sieci dróg krajowych i autostrad, przekop Mierzei Wiślanej, budowę tunelu pod Świną, budowę niemalże 1800 km nowych linii kolejowych w ramach realizacji projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego, czy rozbudowę portów morskich w Gdańsku oraz Gdyni.

W każdym z tych projektów beton jest niezbędny dla uzyskania dalekosiężnego zrównoważenia.

Maksymalizować i minimalizować

Zrównoważona konstrukcja pozwala na maksymalizację korzyści, płynących z utrzymania funkcjonalności, przy równoczesnym ograniczaniu negatywnego wpływu na środowisko w całym projektowanym okresie użytkowania oraz po jego zakończeniu.

Właściwy materiał na właściwym miejscu

Coraz częściej pojawia się tendencja do wskazywania w projektach budowlanych określonych materiałów konstrukcyjnych, na przykład drewna, czy asfaltu. Taka praktyka może ograniczać możliwości stosowania innych materiałów i hamować rozwój.

Inwestorzy i regulatorzy powinni ustanawiać neutralne wymagania pod względem rozwiązań materiałowych, pozwalające na to, by ich wybór oparty był na funkcjonalności oraz cyklu życia konstrukcji. Wówczas producenci materiałów będą mogli, na równych prawach, kontynuować rozwój nowych, innowacyjnych i klimatycznie zoptymalizowanych wyrobów, pozostawiając rynkowi wybór najbardziej odpowiedniego budulca. Wszystkie materiały mają swoje zalety i wady.

Odpowiedni materiał dla projektu to taki, który skutecznie spełnia wymagania konstrukcji i w największym stopniu przyczynia się do zrównoważonego budownictwa.

Ocena podstawą decyzji

Oddziaływanie obiektu budowlanego na środowisko należy oceniać z perspektywy jego funkcji, eksploatacji oraz z uwzględnieniem analizy całego cyklu życia.

W celu ustalenia, czy dany materiał budowlany jest zrównoważony, należy ocenić i rozważyć ekonomiczne, społeczne i środowiskowe aspekty materiału w całym okresie użytkowania budynku.

Szwedzkie przepisy Boverket i Trafikverket, na przykład, określają minimalne wymagania w zakresie funkcjonalności i parametrów użytkowych. Deweloperzy i właściciele nieruchomości często nakładają bardziej rygorystyczne wymagania, które mogą uzupełniać obowiązujące ramy prawne. Takie surowsze oczekiwania mogą dotyczyć na przykład długości projektowanego okresu użytkowania, trwałości, ochrony przeciwpożarowej lub redukcji hałasu.

Z myślą o zaspokajaniu takich wymagań stosować można następujące metody oceny: Ocena cyklu życia (LCA, life cycle assessment)   Systemy certyfikacji i oceny 

Beton to zrównoważony materiał budowlany

Beton spełnia surowe kryteria zrównoważonego rozwoju z perspektywy całego okresu życia. Beton ma wiele właściwości, które są niezbędne dla zrównoważonego budownictwa.

W swoim projekcie Brf Viva w Göteborgu, firma Riksbyggen przeprowadziła ocenę cyklu życia różnych materiałów i rozwiązań budowlanych. Na podstawie tych analiz, świadomy wybór materiału konstrukcyjnego padł właśnie na beton, stanowiąc tym samym niezbity dowód na jego zrównoważone cechy.

„To dla nas wielki zaszczyt, że w ramach Sweden Green Building Awards projekt Brf Viva został uhonorowany tytułem Environmental Building of the Year (Środowiskowo-Przyjaznego Budynku Roku). To wyróżnienie potwierdza wysiłek, jaki Riksbyggen i wszyscy nasi partnerzy włożyli w stworzenie unikalnego projektu mieszkaniowego, w którym wiele rozwiązań z zakresu zrównoważonego rozwoju zostało zastosowanych po raz pierwszy.”

Michael Ekberg, Regional Manager (kierownik regionalny) w Riksbyggenn 

  WIĘCEJ DO CZYTANIA

Beton w zrównoważonym budownictwie mieszkaniowym 
© Stowarzyszenie Producentów Cementu, 2018.

Emission Omissions: Carbon accounting gaps in the built environment (Nieuwzględniona emisja: luki w obliczeniach emisji dwutlenku węgla w środowisku zurbanizowanym).   
© International Institute for Sustainable Development, 2019.
Publikacja Międzynarodowego Instytutu Zrównoważonego Rozwoju.

Beton to trwały materiał o długim cyklu życia. Wymaga minimalnej konserwacji i jest w stanie sprostać największym wyzwaniom, w tym takim, jak wilgoć, ogień, hałas czy ekstremalne warunki pogodowe. Beton cechuje się wysoką bezwładnością cieplną, dzięki czemu temperatura w budynku wykonanym z betonu pozostaje stabilna nawet przy wahaniach temperatury zewnętrznej. Ponadto wysoka gęstość betonu pozwala na ograniczenie strat ciepła do minimum. To przekłada się na niższe zużycie energii, ograniczając dodatkowe zapotrzebowanie na ogrzewanie lub chłodzenie. Efektem jest oszczędność pieniędzy i zmniejszony wpływ na środowisko, na przestrzeni całego okresu eksploatacji budynku.

Pochłania CO₂

Spontanicznie, przez cały czas, bez pogorszenia właściwości betonu. Rozejrzyj się – każda z nieosłoniętych betonowych konstrukcji pochłania CO₂, usuwając go z atmosfery. W trakcie całego okresu eksploatacji do 20 % emisji CO₂ jest pochłaniane przez beton.

W 100 % odnawialny

Świetnie odnajduje się w nowej, bezodpadowej gospodarce. Pokruszony beton można wykorzystać jako kruszywo do produkcji nowego betonu lub do budowy dróg. Na dodatek pochłania on więcej CO₂.

Mocny i trwały

Beton jest używany jako podstawowy materiał budowlany od tysięcy lat ze względu na jego trwałość i uniwersalność. Dobrze zaprojektowane budowle mogą stać lata, bez potrzeby dodatkowych zabiegów konserwacyjnych, co świadczy o tym, jak bardzo ekologicznym materiałem budowlanym jest beton.

 Wytwarzany na miejscu

Gotowy beton zawsze wytwarzany jest blisko placu budowy, z lokalnych materiałów, przez co minimalizuje się uciążliwości związane z transportem.

 Efektywny energetycznie

Ze względu na bezwładność termiczną i szczelność budowli z betonu, panuje w nich stała temperatura, co wpływa na mniejsze zużycie energii i niższe zapotrzebowanie na ogrzewanie czy klimatyzację.

Nie pali się

Beton jest odporny na ogień. Nie można go podpalić. Nie wydziela żadnych trujących gazów w przypadku pożaru. Strażacy i towarzystwa ubezpieczeniowe są zgodni: beton to optymalny materiał budowlany.

Nie podlega deformacjom

Beton jest materiałem nieorganicznym i wodoodpornym. Oznacza to, że jest odporny na degradację. Niestraszna mu zatem cieknąca woda ani zmiany klimatu, mogące powodować intensywne powodzie, burze i opady.

Wspomaga zdrowy sen

Wspaniała izolacja akustyczna betonu pozwala tworzyć ciche i spokojne środowisko domowe. Mniej dokuczają w nim hałaśliwi sąsiedzi czy ruchliwa ulica za oknem.

 
Niewiele jest materiałów budowlanych o właściwościach tak dobrze udokumentowanych jak w przypadku betonu, związanych z bogatym doświadczeniem w jego stosowaniu i użytkowaniu.

   WIĘCEJ DO CZYTANIA

Beton – niskoemisyjny materiał budowlany. 
© Stowarzyszenie Producentów Cementu, 2021.

Gospodarka Niskoemisyjna 2050 – sektor cementowy 
 

Beton w budynkach efektywnych energetycznie. Korzyści z masy termicznej . 
© Stowarzyszenie Producentów Cementu, 2007.

Beton – pełna ochrona przeciwpożarowa i bezpieczeństwo  
© Stowarzyszenie Producentów Cementu, 2007.

CO2 uptake in cement-containing products. Background and calculation models for IPCC implementation (Pochłanianie dwutlenku węgla przez wyroby zawierające cement. Podstawy i modele obliczeniowe na rzecz wdrożenia postanowień Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu).. 
© IVL Swedish Environmental Research Institute, 2018. Håkan Stripple, Christer Ljungkrantz, Tomas Gustafsson, Ronny Andersson.

Beton a dwutlenek węgla

Chociaż wiele właściwości betonu doskonale wpisuje się w wizję zrównoważonego budownictwa, beton nie pozostaje bez negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Ma to głównie związek z emisją dwutlenku węgla (CO2), która towarzyszy produkcji cementu, stanowiącego zasadnicze spoiwo w betonie.

Branża betoniarska w Szwecji wyznaczyła sobie za cel wprowadzenie na rynek betonu klimatycznie neutralnego do roku 2030, a w perspektywie roku 2045, doprowadzenie do 100% udziału takiego betonu w krajowym budownictwie. Prace w tym kierunku prowadzone są w ramach szwedzkiego projektu ‘The Concrete Initiative’. Więcej informacji znajdziesz na stronie https://betonginitiativet.se 

Team Thomas aktywnie przyczynia się do budowania zrównoważonego społeczeństwa.

Naszą ambicją jest być liderem branży w dostarczaniu zrównoważonych produktów i usług. Dokładamy starań, by ograniczać wpływ prowadzonej działalności na środowisko naturalne oraz pracujemy nad zwiększaniem trwałości, funkcjonalności i wydłużaniem czasu użytkowania konstrukcji, wykonywanych z produkowanego przez nas betonu. Stymulujemy rozwój w kierunku betonu klimatycznie neutralnego.

Jesteśmy Specjalistami od betonu.